Ana sayfa | Haberler | Doğru Kompresör Seçimi Nasıl Yapılır?

Kompresör Seçimi Nasıl Yapılır?

İhtiyaç duyulan kompresör niteliklerinin belirlenmesi aşamasında bilinmesi gereken temel veriler:

  • kapasite,
  • çalışma basıncı,
  • ihtiyaç duyulan hava kalitesi

… olarak sıralanabilir.

Bunların yanı sıra, kullanım noktalarının sayısı ve yayıldığı alanın büyüklüğü, basınçlı hava kullanımındaki değişmeler, gelecekte olası kullanım artışı, ortam şartları, soğutma suyu bulunabilirliği, kalitesi ve maliyeti gibi konular da seçim üzerinde etkili olabilecek faktörlerdir.

Yukarıda belirtilen üç temel verinin doğru olarak belirlenmesi yoluyla tanımlanacak kompresör ihtiyacına cevap verebilecek ürünler arasındaki seçimi yapmak için ise, yatırım, enerji ve bakım maliyetlerinin toplamı olan işletme maliyetlerinin karşılaştırılması gerekir. İstenilen değerleri sağlayabilecek en düşük işletme maliyetli kompresörün seçilmesi en doğru yaklaşım olacaktır.

Kapasite Belirleme

İhtiyaç duyulan kapasitenin belirlenmesi tabii ki öncelikli önem taşır.:

Basınçlı hava ile çalışan aletlerin incelenmesi halinde, bazılarının hemen hemen sürekli çalıştığı görülürken, bir kısmının düzensiz aralıklarla çalıştığı fakat kullanım sırasında göreceli olarak fazla hava tüketiminin olduğu görülecektir.

Bu nedenle, toplam basınçlı hava ihtiyacı her bir aletin maksimum tüketimlerinin toplamı olmamalı; ortalama tüketimlerinin bileşkesi olmalıdır. Ortalama tüketimin belirlenmesi için ise yük faktörü kullanılmalıdır. Pnömatik cihazlar genellikle belli aralıklarla kullanılır ve çoğunlukla tam yükte kullanılmazlar. Gerçek hava tüketimleri de bu nedenle kataloglarında verilen maksimum tüketimlerinden azdır. Gerçek hava tüketiminin maksimum, sürekli tam yükte çalışma anındaki tüketime bölünmesi ile bulunacak oran yük faktörü olarak adlandırılır.

Örnek olarak, tam yükte 25 l/s hava tüketimi olan bir cihazın boşta çalışma sırasında 10 l/s hava tükettiğini varsayalım. Bu cihazın %40 oranında yükte kullanılacağını düşünürsek, yük faktörü aşağıdaki gibi hesaplanır:

( 25 x 0.4 ) + ( 10 x 0.6 ) = 0.64 (%64)
25
Belli bir çalışma süresi içinde cihazın kullanılma oranını gösteren kullanım faktörü de toplam tüketim hesabında dikkate alınmalıdır. Örneğin 8 saatlik çalışma süresince bu cihazın toplam 4 saat kullanıldığı varsayılırsa, kullanım faktörü 4/8 = 0.5 ( %50) olacaktır.

Basınçlı hava tüketen her bir cihaz için yük ve kullanım faktörleri hesaplandıktan sonra, aşağıdaki formül ile toplam hava ihtiyacının hesaplanmasına geçilmelidir.
Toplam ihtiyaç = Alet sayısı x tam yükte birim tüketim x kullanım faktörü x yük faktörü

Alet Tipi Adet Tam yükte hava tüketimi (l/s) Kullanım faktörü (%) Yüz faktörü (%) Toplam ihtiyaç (l/s)
Taşlama 10 16 40 60 38,4
Matkap 8 24 30 65 37,4
Somun Sıkma 5 9 20 100 9

Bu yolla hesaplanan toplam hava ihtiyacına, aletlerin aşınması ile oluşacak yaklaşık %5 tüketim artışı, %10 kadar kaçaklar ve gelecekte olası artışlar da eklenmelidir.

Hesaplanan kapasite ihtiyacını karşılayabilecek kompresörler değerlendirilirken önemle dikkat edilmesi gereken bir konu da verilen kapasitelerin hangi şartlarda olduğudur. Serbest hava verimi (m3 ),

Standart hacim (Sm3 ), Emiş hacmi (Im3 ) veya Normal hacim (Nm3 ) şeklinde verilebilecek kapasiteler karşılaştırıldığında oluşan fark %14 düzeyine varabilmektedir. Bu konuya dikkat edilmemesi halinde, ihtiyaçtan küçük yada büyük kapasiteye sahip bir kompresör seçimi yapılması olasılığı hayli yüksektir.

Çalışma Basıncı

Kompresör seçiminde dikkate alınması gereken önemli bir faktör de çalışma basıncıdır. Bilindiği üzere, herhangi bir kompresörün enerji harcamasını belirleyen iki faktörden biri kapasite ve diğeri de basınçtır. Bu nedenle, ihtiyaçtan daha yüksek çalışma basıncına sahip bir kompresörün satın alınması enerji maliyetinin yükselmesine neden olacaktır.

İhtiyaç duyulan çalışma basıncı ve bunu sağlayacak kompresörün seçimi için iki faktörün belirlenmesi gerekir. Kullanım noktasında gerekli basınç ve hava hatlarında oluşacak basınç kaybı.

Kullanım noktasındaki basınç

Basınçlı hava kullanan aletlerin üreticileri söz konusu aletin tüketeceği hava miktarı ve ihtiyaç duyulan basıncı belirtirler. Burada dikkat edilmesi gereken konu, havalı aletin belirtilen gücü ancak belli bir basınçta sağlayabileceğidir. Daha düşük basınç, aletin vereceği gücü azaltırken; daha yüksek basınç ise hava tüketimini ve aletin aşırı yüklenmesi riskini arttıracaktır.

Basınç kaybı

Hava hatlarında kullanılan boru kesiti ve hat üzerinde yer alan filtre, şartlandırıcı ve su ayırıcılar gibi donanımlar da basınç kaybına neden olmaktadır. Bu nedenle, kompresör seçimi sırasında çalışma basıncı belirlenirken söz konusu kayıplar mutlaka göz önüne alınmalıdır.

Kullanım noktasında ihtiyaç duyulan basınç ve hava hatlarında oluşacak basınç kaybı doğru olarak belirlendikten sonra, kompresörün çalışma basıncını belirlemek için, hatlardaki basınç kaybının kullanım noktasında istenilen basınca eklemek gerekir.

Hava Kalitesi

Kompresör seçiminde dikkate alınması gerekli bir diğer konu da ihtiyaç duyulan hava kalitesidir. Basınçlı havada kaliteyi belirleyen unsurlar ise havadaki yağ, nem ve toz yada partikül miktarıdır. ISO 8573 normunda tanımlanmış olan hava kalite sınıflaması aşağıdaki tabloda verilmiştir.

ISO 8573 Kalite sınıflaması
TOZ SU YAĞ
Kalite Sınıfı Partikül çapı (μm) Konsantrasyon (mg/mᶟ) Çiğlenme Noktası (˚C) Konsantrasyon (mg/mᶟ)
1 0.1 0.1 -70 0.01
2 1 1 -40 0.1
3 5 5 -20 1.0
4 15 8 +3 5.0
5 40 10 +7 25
6 +10

İhtiyaç olunan hava kalitesinin doğru belirlenmesi, özellikle yağ enjekteli veya yağsız kompresör alma kararının verilmesi bakımından önemli olacaktır. Ayrıca, kompresörle birlikte kullanılacak filtre ve kurutucu gibi donanımların doğru seçilmesi bakımından da istenilen hava kalitesinin belirlenmesi gereklidir.

İşletme Maliyeti

İhtiyaca cevap verebileceği düşünülen çok sayıda kompresör bulunabilmesi halinde, seçim kararını etkileyen en büyük faktör genellikle yatırım maliyeti yani kompresör alınırken ödenilecek bedel olmaktadır.

Gelişmekte olan ülkemizde sermaye maliyetinin yüksek olduğu göz önüne alındığında haklı gibi görülebilecek bu yaklaşım, uzun vadeli düşünüldüğünde doğru olmamaktadır. Kompresör ömrü 10 yıl olarak alındığında, üç kategoriden oluşan işletme maliyetinin dağılımı yaklaşık olarak:

  • %5-10 bakım,
  • %10-15 ilk yatırım,
  • %75-85 enerji maliyeti

… şeklinde olmaktadır.

Bu açıdan bakıldığında, en yüksek maliyet unsuru olan enerji maliyetinin kıyaslanması, daha doğru bir karar verilmesini sağlayacaktır.

En doğru yaklaşım, üç kategorinin toplamından oluşan işletme maliyetlerinin kıyaslanmasıdır.

 

 

Ekomak Marka Kompresörler

BASINÇLI HAVA KURUTUCULARI

Ekomak kompakt pistonlu hava kompresörleri, küçük işletmelerde ağır koşullarda yüksek verimlilik için tasarlanmıştır.

Basınçlı Hat Filtreleri
KOMPRESÖR FİLTRELERİ

Partiküller ile yağ damlacıklarını ve havanın sıkışmasından dolayı oluşacak su damlacıklarını sistemden uzaklaştırır ve hava üretim sisteminizi korur.

DMD SERİSİ 30C – 300C VİDALI KOMPRESÖRLER

Ekomak kompakt hava kompresörler, küçük işletmelerde ağır koşullarda yüksek verimlilik için tasarlanmıştır.

Sosyal Medya

Satış ve servis kampanyalarımızdan faydalanmak,
kompresör sektöründen teknik bilgiler ve haberler için takip edin.

9 yıldır “en yüksek ciro” gerçekleştiren satış şampiyonuyuz!

Whatsapp Satış Hattı
Sönmez Kompresör ile iletişime geçtiğiniz için teşekkürler!